ADHD bij volwassenen: herken de symptomen voordat je de zelftest doet
Misschien herken je het: je vergeet voortdurend afspraken, raakt snel afgeleid tijdens vergaderingen, of voelt je altijd onrustig. Jarenlang dacht je dat dit 'gewoon zo was', tot je hoorde over ADHD bij volwassenen. Plotseling vallen puzzelstukjes op hun plek. Maar hoe weet je nu of het daadwerkelijk ADHD is, of toch iets anders? In dit artikel leg ik uit welke symptomen typisch zijn voor ADHD bij volwassenen, wanneer een ADHD zelftest zinvol is, en wat je daarna kunt doen.
Wat is ADHD bij volwassenen?
ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Vroeger dacht men dat ADHD vooral bij kinderen voorkwam en 'vanzelf overging' in de puberteit. Inmiddels weten we dat ongeveer 2-5% van de volwassenen ADHD heeft — en dat veel gevallen pas later worden herkend.
Bij volwassenen uit ADHD zich vaak anders dan bij kinderen. Waar een kind wild door de klas rent, kan een volwassene innerlijk onrustig zijn, moeite hebben met plannen, of zich niet kunnen concentreren tijdens lange gesprekken. Dit maakt het lastiger om te herkennen, zeker als je niet weet waar je op moet letten.
ADHD wordt gekenmerkt door drie kerngebieden:
- Aandachtstekort — moeite met focussen, snel afgeleid
- Hyperactiviteit — fysieke of mentale onrust
- Impulsiviteit — ondoordachte beslissingen, onderbreken van gesprekken
Volgens de DSM-5 (het diagnostische handboek) moeten symptomen al vóór je twaalfde jaar aanwezig zijn geweest en moeten ze in meerdere situaties (werk, thuis, sociale contacten) problemen veroorzaken.
Wil je weten hoe betrouwbaar een online test eigenlijk is? Lees dan ons artikel over Hoe betrouwbaar is een online ADHD test?
Belangrijkste symptomen
ADHD bij volwassenen manifesteert zich op verschillende manieren. Hieronder de meest voorkomende signalen:
Aandachtsproblemen
- Snel afgeleid: Je bent bezig met een taak, maar pakt tussendoor je telefoon of begint iets anders.
- Vergeetachtig: Sleutels kwijt, afspraken vergeten, emails onbeantwoord laten liggen.
- Moeite met luisteren: Tijdens gesprekken dwalen je gedachten af.
- Onafgemaakte taken: Je begint vol enthousiasme aan projecten, maar maakt ze zelden af.
Hyperactiviteit
- Innerlijke onrust: Je voelt je rusteloos, zelfs als je zit.
- Veel praten: Je onderbreekt anderen vaak of praat sneller dan je denkt.
- Altijd in beweging: Wiebelen met je been, friemelen aan spullen, moeite met stilzitten.
Impulsiviteit
- Ondoordachte beslissingen: Kopen wat je niet nodig hebt, impulsief van baan wisselen.
- Ongeduldig: Je kunt niet wachten tot iemand uitgepraat is.
- Emotionele reacties: Sneller boos of gefrustreerd dan anderen.
Het is belangrijk om te weten dat niet iedereen alle symptomen heeft. Sommige mensen hebben vooral last van aandachtsproblemen (ADD-type), anderen juist van hyperactiviteit en impulsiviteit. Meer hierover lees je in ons artikel over de 3 typen ADHD.
ADHD vs. druk & stress
Een veelgestelde vraag: "Is dit ADHD, of ben ik gewoon druk?" Het is begrijpelijk dat je twijfelt. Symptomen van stress, burn-out of zelfs slaapgebrek kunnen lijken op ADHD. Toch zijn er belangrijke verschillen:
Wanneer het waarschijnlijk ADHD is:
- Symptomen zijn er al sinds je jeugd (ook al werd het toen niet herkend)
- Ze komen voor in meerdere situaties: niet alleen op je werk, maar ook thuis, bij hobby's, in relaties
- Je hebt er structureel last van, ook tijdens rustige periodes
- Familie heeft soortgelijke kenmerken (ADHD is erfelijk)
Wanneer het waarschijnlijk stress of drukte is:
- Symptomen zijn recent ontstaan door een drukke fase
- Ze verdwijnen als de stress afneemt
- Ze komen vooral in één situatie voor (bijvoorbeeld alleen op je werk)
Wil je dit verschil beter begrijpen? Lees ons artikel ADHD of gewoon druk? Zo herken je het verschil.
Wat zegt de zelftest (en wat niet)?
Een online ADHD test volwassenen is een laagdrempelige manier om na te gaan of je symptomen passen bij ADHD. De test stelt vragen over aandacht, hyperactiviteit en impulsiviteit, gebaseerd op de DSM-5-criteria.
Wat een zelftest WEL kan:
- Signaleren of je symptomen hebt die passen bij ADHD
- Inzicht geven in welke klachten je ervaart
- Aanleiding zijn om professionele hulp te zoeken
Wat een zelftest NIET kan:
- Diagnose stellen — daarvoor heb je altijd een specialist nodig
- Andere aandoeningen uitsluiten — depressie, angst of autisme kunnen overlap hebben
- Behandeling voorschrijven
Een zelftest is dus een hulpmiddel, geen eindoordeel. Wil je weten hoe je je score moet interpreteren? Bekijk dan ons artikel over Wat zegt jouw ADHD zelftest-score?
Volgende stappen
1. Doe de zelftest
Begin met een gratis online ADHD test. Dit geeft je een eerste indicatie en helpt je je symptomen te ordenen.
2. Bespreek het met je huisarts
Als je score aangeeft dat ADHD waarschijnlijk is, maak dan een afspraak met je huisarts. Neem je testresultaten mee en beschrijf concrete voorbeelden van hoe ADHD je leven beïnvloedt.
3. Doorverwijzing naar een specialist
Voor een officiële diagnose heb je een specialist nodig: een psychiater, psycholoog of GZ-psycholoog met expertise in ADHD. Dit proces omvat uitgebreide vragenlijsten, gesprekken en soms ook tests.
4. Overweeg behandelopties
Bij een ADHD-diagnose zijn er verschillende behandelmogelijkheden: medicatie (zoals methylfenidaat), cognitieve gedragstherapie, coaching en lifestyle-aanpassingen. Wat het beste werkt, verschilt per persoon.
Meer over dit traject lees je in ons artikel Van zelftest naar diagnose: wat is de volgende stap?
Veelgestelde vragen
Kan ADHD bij volwassenen plots ontstaan?
Nee, ADHD is een neurobiologische aandoening die al in de kindertijd aanwezig is. Wel kan het zijn dat je het vroeger compenseerde of dat het pas nu problemen geeft door toegenomen verantwoordelijkheden.
Heb ik ADHD als ik alleen aandachtsproblemen heb, maar niet hyperactief ben?
Ja, dat kan. Er zijn verschillende subtypes van ADHD. Het voornamelijk onoplettende type (vroeger ADD genoemd) kenmerkt zich vooral door aandachtsproblemen zonder hyperactiviteit.
Kunnen ook vrouwen ADHD hebben?
Absoluut. ADHD bij vrouwen wordt vaak over het hoofd gezien omdat zij symptomen anders uiten dan mannen. Meer hierover in ons artikel ADHD bij vrouwen: waarom het vaak over het hoofd wordt gezien.
Is een online ADHD test voldoende voor een diagnose?
Nee, een online test is informatief maar vervangt geen professionele diagnose. Voor een officiële diagnose moet je altijd naar een gespecialiseerde zorgverlener.
Moet ik medicatie nemen als ik ADHD heb?
Niet per se. Behandeling is maatwerk. Sommige mensen hebben veel baat bij medicatie, anderen kiezen voor therapie, coaching of lifestyle-aanpassingen. Bespreek de opties met je behandelaar.
Klaar voor duidelijkheid?
Doe de gratis, wetenschappelijk onderbouwde zelftest en krijg binnen 5 minuten inzicht.
Start ADHD Zelftest
