ADHD bij vrouwen: waarom het vaak over het hoofd wordt gezien

"Ik ben niet hyperactief, ik ben gewoon chaotisch en vergeetachtig." Veel vrouwen met ADHD denken jarenlang dat ze gewoon 'te druk', 'te emotioneel' of 'niet goed georganiseerd' zijn. Pas later ontdekken ze dat het ADHD is. Waarom wordt ADHD bij vrouwen zo vaak over het hoofd gezien? En hoe herken je het bij jezelf? In dit artikel leg ik uit waarom ADHD bij vrouwen anders is, welke symptomen typisch zijn, en hoe een ADHD test volwassenen je kan helpen om duidelijkheid te krijgen.

Waarom wordt ADHD bij vrouwen gemist?

ADHD wordt vaak gezien als een 'jongensaandoening'. Het stereotype beeld van ADHD is een jongen die door de klas rent, niet kan stilzitten en voortdurend problemen veroorzaakt. Meisjes en vrouwen met ADHD passen vaak niet in dit plaatje. Ze zijn:

• Minder hyperactief (fysiek) — ze rennen niet rond, maar voelen innerlijke onrust
• Beter in compenseren — ze ontwikkelen strategieën om symptomen te verbergen
• Meer internaliserend — hun problemen zijn minder zichtbaar voor de buitenwereld

Hierdoor krijgen meisjes minder snel een diagnose dan jongens. Ze worden eerder gezien als 'dagdromerig', 'verstrooid' of 'te gevoelig', in plaats van dat ADHD wordt overwogen.

Bovendien zijn veel diagnostische tools en onderzoeken oorspronkelijk ontwikkeld op basis van mannelijke symptomen. Dit betekent dat vrouwen die afwijken van dat patroon makkelijk door de mazen van het net glippen.

Wil je meer weten over hoe ADHD zich bij volwassenen uit? Lees dan ons artikel ADHD bij volwassenen: symptomen herkennen.

---

Symptomen van ADHD bij vrouwen

Hoewel de kernkenmerken van ADHD (aandachtsproblemen, hyperactiviteit, impulsiviteit) bij iedereen gelden, uiten ze zich bij vrouwen vaak anders.

Aandachtsproblemen (meest voorkomend bij vrouwen)

Vrouwen met ADHD hebben vaak het voornamelijk onoplettende type, ook wel ADD genoemd. Dit betekent:

• Snel afgeleid — Je raakt afgeleid door gedachten, geluiden, bewegingen
• Vergeetachtig — Afspraken, sleutels, deadlines — alles glipt door je vingers
• Dagdromen — Je bent vaak met je gedachten ergens anders
• Moeite met details — Formulieren invullen, administratie bijhouden, planning maken voelt overweldigend
• Mentale vermoeidheid — Je raakt snel uitgeput door taken die mentaal inspannend zijn

Innerlijke onrust in plaats van hyperactiviteit

Vrouwen ervaren hyperactiviteit vaak als innerlijke onrust:

• Je voelt je rusteloos, zelfs als je zit
• Je hebt constante gedachtenstroom (racing thoughts)
• Je kunt moeilijk ontspannen, zelfs na een drukke dag
• Je voelt een voortdurende drang om iets te doen

Dit is minder opvallend dan fysieke hyperactiviteit, maar kan net zo uitputtend zijn.

Emotionele dysregulatie

Veel vrouwen met ADHD hebben moeite met het reguleren van emoties:

• Sneller emotioneel dan anderen
• Overgevoelig voor kritiek
• Hevige reacties op teleurstellingen
• Moeite met afstand nemen van emoties

Dit wordt vaak verkeerd geïnterpreteerd als 'te gevoelig zijn' of wordt toegeschreven aan hormonen of persoonlijkheid.

Perfectionisme en overcompensatie

Veel vrouwen met ADHD ontwikkelen perfectionisme als copingstrategie. Ze proberen hun chaos te compenseren door extreem georganiseerd of perfectionistisch te worden, wat leidt tot:

• Enorme druk op jezelf
• Angst om fouten te maken
• Uitputting door constante controle

Wil je weten of je symptomen passen bij ADHD? Doe dan een gratis ADHD zelftest om meer inzicht te krijgen.

---

Het maskereffect: compenseren en verbergen

Veel vrouwen met ADHD ontwikkelen masking: het verbergen of compenseren van symptomen om aan sociale verwachtingen te voldoen. Dit kan zijn:

Voorbeelden van masking:

• Extreme planning — Je gebruikt talloze agenda's, to-do-lijstjes en reminders om je vergeetachtigheid te compenseren
• Overmatig voorbereiden — Je bereidt gesprekken of presentaties tot in detail voor om onvoorbereid lijken te vermijden
• Sociaal gedrag imiteren — Je let extra goed op hoe anderen zich gedragen en kopieert dit om 'normaal' over te komen
• Vermijden van uitdagingen — Je mijdt situaties waarin je symptomen zichtbaar zouden worden

Masking kost enorm veel energie en kan leiden tot burn-out, angst en depressie. Veel vrouwen denken dat ze het goed doen omdat niemand hun problemen ziet — maar van binnen voelen ze zich uitgeput.

Het probleem met masking is ook dat het de diagnose vertraagt. Als je goed lijkt te functioneren, denken anderen (en jijzelf) niet snel aan ADHD. Pas wanneer de strategieën niet meer werken — bijvoorbeeld bij een nieuwe baan, een verhuizing, of het krijgen van kinderen — komt de chaos naar boven.

---

ADHD en de hormonale cyclus

Veel vrouwen merken dat hun ADHD-symptomen fluctueren met hun menstruatiecyclus. Dit komt doordat hormonen zoals oestrogeen en progesteron invloed hebben op dopamine en andere neurotransmitters die een rol spelen bij ADHD.

Hoe hormonen ADHD beïnvloeden:

• Fase 1 (menstruatie en follikelefase): Oestrogeen stijgt, symptomen zijn vaak milder
• Fase 2 (eisprong): Piek van oestrogeen, vaak een goede periode
• Fase 3 (luteale fase, premenstrueel): Oestrogeen daalt, symptomen verergeren vaak fors

Vrouwen melden tijdens de premenstruele fase:

• Meer vergeetachtigheid
• Meer concentratieproblemen
• Meer emotionele dysregulatie
• Meer impulsiviteit

Ook tijdens zwangerschap, postpartum en de menopauze kunnen ADHD-symptomen sterk veranderen. Dit is iets waar behandelaars rekening mee moeten houden bij medicatie en therapie.

Meer over de verschillen tussen ADHD-typen lees je in ons artikel over de 3 typen ADHD.

---

Volgende stappen

1. Doe een zelftest

Begin met een ADHD test volwassenen om te checken of je symptomen passen bij ADHD. Dit geeft je een eerste indicatie.

2. Hou een symptoomdagboek bij

Noteer gedurende een maand wanneer je symptomen ervaart, en koppel dit eventueel aan je menstruatiecyclus. Dit helpt om patronen te herkennen.

3. Zoek een specialist met expertise in vrouwen en ADHD

Niet alle behandelaars zijn bekend met hoe ADHD zich bij vrouwen uit. Vraag specifiek naar iemand met ervaring in ADHD bij vrouwen.

4. Overweeg therapie of coaching

Naast medicatie kan therapie gericht op emotieregulatie, zelfacceptatie en praktische strategieën zeer waardevol zijn.

Lees meer over het traject na een zelftest in ons artikel Van zelftest naar diagnose.

---

Veelgestelde vragen

Waarom wordt ADHD bij vrouwen later gediagnosticeerd?

Omdat vrouwen vaak het onoplettende type hebben, minder fysiek hyperactief zijn, beter compenseren, en symptomen eerder intern ervaren. Hierdoor worden ze minder snel doorverwezen voor diagnostiek.

Kan ADHD bij vrouwen plots ontstaan tijdens of na de zwangerschap?

Nee, ADHD is een levenslange aandoening die al in de kindertijd aanwezig is. Wel kunnen hormonale veranderingen tijdens zwangerschap en postpartum symptomen verergeren of zichtbaarder maken.

Werkt ADHD-medicatie anders bij vrouwen?

De werkzaamheid van medicatie kan fluctueren met de menstruatiecyclus door hormonale invloeden. Sommige vrouwen hebben dosisaanpassingen nodig gedurende de maand.

Is ADHD bij vrouwen erfelijk?

Ja, ADHD is erfelijk. Als jij ADHD hebt, is de kans groter dat je kinderen het ook hebben. Dit geldt evenzeer voor dochters als voor zonen.

Hoe kan ik ADHD herkennen bij mijn dochter?

Let op dagdromen, vergeetachtigheid, moeite met schoolwerk (ondanks intelligentie), emotionele gevoeligheid, en vermijden van taken die concentratie vereisen. Meisjes compenseren vaak beter dan jongens, dus symptomen kunnen subtiel zijn.

---

---